Elephant Transit Home, Udawalawe

De olifanten, die opgevangen zijn in het ETH krijgen drie maal daags hun portie melk. Ze worden daar opgevangen omdat ze alleen en verweesd door de jungle doolden, ze iets mankeren of omdat ze een ongeluk hebben gehad, soms in conflict met lokale boeren. Bij het ontbijt, de lunch en het diner staat weliswaar iedere dag hetzelfde gerecht op het menu, maar de baby's, de ouderen en de volwassenen, ze zijn allemaal gek op hun portie melk. De baby's moeten vaak wel even wennen aan de trechter en de slang, maar als ze het door hebben, dan snappen ze het ....... á la Johan Cruijff.
Er huizen ongeveer 40 dieren, meer dan in voorgaande jaren, mogelijk samenhangend met hun slinkend leefgebied.


Het voeren van de olifanten is hier ter plekke een top-attractie. Op alle drie de voedertijden is er veel belangstellend publiek op de tribune te vinden. Na het eten wordt er door de hele kudde een modderbad genomen. Samen eten en samen badderen dat is versterkend voor het groepsgevoel en helend voor de getraumatiseerde dieren. Het er naar kijken schept bij de Sri Lankese bevolking een band met de dieren. Sri Lankezen zijn dol op hun olifanten.
Na het eten nog een half uurtje aanmodderen en dan is de show-van-de-dikhuiden-familie over.



In het ETH ontmoet ik dr. Vijitha Perera, een zeer aimabele man, die als wildlife dierenarts verbonden is met het ETH en het Udawalawe National Park. Ik kan hem een copy van 'Oerkracht in 't wild' overhandigen, een documentaire die onder PLUK Media met financiële steun van de Marjo Hoedemaker Elephant Foundation en de Stichting Vrienden van de Olifant tot stand gekomen is. Deze documentaire is op TV te zien geweest en zal ook via National Geografic vertoond gaan worden. Hierin wordt het verhaal verteld over het Human-Elephant confict in Sri Lanka en is bedoeld om middelen in te zamelen om een olifantenhospitaal te realiseren bij het Elephant Transit Home. De documentaire is hier in en om Udawalawe opgenomen en dr. Vijitha speelt er samen met Marjo Hoedemaker een belangrijke rol in.

Het is eind van de middag wanneer dr. Vijitha me vertelt dat hij op zoek is naar een fishing cat, die hij behandeld heeft omdat die gewond werd aangetroffen in het aangrenzende park. Hij is erg toegewijd wanneer het om wildlife gaat en met name is hij zuinig op de 'vissende kat' omdat het dier op de rode lijst met bedreigde diersoorten staat. Hij heeft hem na de behandeling een 'collar' omgedaan, die signalen uitzendt, zodat hij gedetecteerd kan worden. Hij vraagt me of ik zin heb met hem en het team op pad te gaan om de zeldzame kat op te sporen en te zien hoe het met het dier gaat. Met beide handen grijp ik de unieke gelegenheid aan om een kijkje achter de schermen van het Udawale park te kunnen nemen.

Ik ben erg benieuwd naar de fishing cat, ik heb nog nooit van het dier gehoord, laat staan dat ik hem ooit gezien heb. Het blijkt dus om een vissende kat of viskat te gaan. Dat is een wilde katachtige die voorkomt in Zuidoost-Azië, India en Sri Lanka. Het dier is samen met de platkopkat de enige katachtige die een belangrijk deel van zijn voedsel in het water vindt. Omdat zijn klauwen kleine, slecht ontwikkelde zwemvliezen hebben en het dier zijn tenen kan spreiden, kan hij zich makkelijker voortbewegen over drassige grond. Hij heeft een lang lichaam en een kort staartje. Het dier wordt 57 tot 85 centimeter lang en 4 tot 14 kilogram zwaar. Ik kijk goed rond en denk mee te kunnen helpen zoeken, maar ik hoor van dr. Vijitha dat het een nachtdier is, dat zich bij daglicht schuilhoudt in de bosjes.

Ondertussen geniet ik van het prachtige park. Het is bekend om zijn enorme biodiversiteit van verschillende zoogdieren, vogels, vissen, reptielen en amfibieën, maar ook wilde jasmijn, Ceylon ebbenhout bomen, Haldina en Ceylon satijnhout bomen. Het park heeft een flinke populatie olifanten. Er komen luipaarden voor en lippenberen, die ik niet te zien krijg. Wel heel veel gevlekte herten, grijze reuzeneekhoorns, otters, waterbuffels en wilde zwijnen.
In het landschap worden grote open glooiende velden afgewisseld met dichte jungleachtige begroeiingen. In de verte ontwaren we een enorme kolonie pelikanen. Het wordt langzaamaan al donker zonder dat de fishing cat is gevonden.


Wat me nog het meest is opgevallen zijn de grote aantallen pauwen. Het is een beetje een vreemde ervaring om te ontdekken dat pauwen dus ook 'gewoon' wilde dieren zijn. Ik associeer ze eerder met tuinen en parken dan met wildreservaten. Pauwen zijn eigenlijk heel grote vogels, ze vliegen uitstekend en rusten net als kippen graag op een hoge plaats. Bij het vallen van de avond zien we de prachtige vogels in de bomen zitten. Het regent lichtjes en de ondergaande zon zet de jungle in een roze gloed, hun staarten lijken fonkelende watervallen van schitterende kleuren.

De pauw is waarschijnlijk de oudste siervogel en staat bekend als de vogel met de honderd ogen, ogen die volgens de mythologie de zon, de maan en de sterren van het universum zouden representeren. Pauwen komen voor in oeroude volksverhalen, daarin horen pauwen bij de liefde en bij de goden. Veel mensen geloven dat het geluk brengt een pauwenveer te vinden. De pauw staat onder meer symbool voor onsterfelijkheid, trots en wedergeboorte. In de christelijke traditie staan de vele staartogen voor het alziend oog van God. In China en Japan is de pauw de heilige vogel van de genade en staat voor een dusdanige empathie, dat het zou sterven van verdriet wanneer zijn partner overlijdt. In het Keizerrijk China en in Mandsjoerije was een pauwenveer op de hoed een hoge onderscheiding.

Wilde pauwen leven in de oerwouden van tropisch Azië. Ze verblijven het liefst dicht in de buurt van water. Er blijken twee soorten pauwen te bestaan: blauwe en groene.
De blauwe die in India en Sri Lanka in het wild voorkomt en de groene pauw die in Maleisië, Indochina en op het eiland Java leeft.

Kenmerken van de groene pauw: Grote schubvormige veerpatronen op de hals. Groene pauwen zijn veel schuwer dan blauwe pauwen en laten zich in tegenstelling tot de blauwe soort zelden in de buurt van menselijke woningen zien. Bovendien zijn groene pauwen niet zo goed bestand tegen de winter.