Langs de zuidkust van Sri Lanka

Het is nu al weer ruim een maand geleden. Eind augustus is het reisgezelschap van Wereldcontact uit Sri Lanka teruggekeerd.

Voor dit laatste deel van de rondreis over het eiland stond onder meer Galle op het programma. Deze stad is vooral bekend geworden vanwege de 16e eeuwse handelsroutes over zee. Uit die tijd dateert het Hollandse Fort van de VOC. Het imposante fort van de Verenigde Oost-Indische Compagnie met alles wat erbij hoort beslaat ruim 90 hectare en is een toeristische trekpleister van de eerste orde. Vooral natuurlijk voor de Hollanders, die er wat ( oude en achterhaalde ) nationale trots willen opsnuiven.

Langs de zuidkust van het eiland vormen verder de paalvissers altijd een bijzondere attractie. Met een motorische behendigheid, waar een professionele circusacrobaat jaloers op kan worden, vissen paalvissers met schijnbaar het grootste gemak van de wereld hun kostwinning op uit de zee aan de kust van de Indische Oceaan. Uit ervaring weten de vissers dat het werpen van netten de vissen kunnen verjagen.  Ze zijn van kindsbeen af aan erin getraind om uren stil te zitten wachten op voorbij zwemmende vissen. Het is een uitstervend beroep aan het worden. Tegenwoordig vissen zij meer op toeristen, die tegen een geringe vergoeding het ook eens mogen proberen. Zo'n foto is natuurlijk altijd leuk voor het thuisfront.

De zee geeft en de zee neemt. Dat weten ze hier langs de kust maar al te goed. De hele wereld werd op de 2e kerstdag van 2004 opgeschrikt en - op afstand - deelgenoot van de vreselijke catastrofe, die in Sri Lanka alleen al de levens van 40.000 mensen opeiste. De tsunami van 2004 staat nog vers in het geheugen gegrift van de meeste kustbewoners. Er is ter  plekke een Tsunami-museum opgericht met een simpel gedenkteken om de ramp te ontrukken aan een dreigende vergetelheid - die al snel op de loer ligt.

Op de onderstaande foto is aangegeven hoe ongelofelijk hoog het water in die dagen stond.

"Het komt allemaal wel heel dichtbij, wanneer we de verhalen horen van een oudere vrouw", vertelt Liesbeth. "Je weet natuurlijk wel wat er gebeurd is. Dat is allemaal breed uitgemeten geweest in het nieuws, maar wanneer je de mensen zelf hoort spreken over hun eigen verlies aan dierbaren, de enorme aantallen verdronken familieleden en vrienden, dan daar word je wel heel stil van. Het museum geeft op eenvoudige wijze met teksten en foto's de rampzalige gebeurtenissen van die dagen indrukwekkend weer. Het is misschien juist die eenvoud, waarmee het verhaal door de nabestaanden zelf verteld wordt, die zoveel indruk maakt. Iedereen was er door aangedaan."


Sri Lanka staat bekend om haar enorme biodiversiteit. De bevolking die niet in de dichtbevolkte steden woont, leeft dicht bij de natuur en is daar ook erg begaan mee. Dat blijkt onder meer uit het schildpadden-opvangcentrum, dat bezocht werd door het reisgezelschap. Dit is een particulier initiatief. Er worden uit voorzorg schildpad-eieren gekocht van "verzamelaars", opdat ze niet voor consumptie gebruikt worden. Schildpaddensoep is namelijk een geliefde lekkernij in de stad. Vervolgens worden de eieren uitgebroed en de schildpadjes weer terug in zee geplaatst. Een mooi staaltje van 'natuurlijke recycling'.
Verder worden er ook gewonde schildpadden opgevangen. Dieren die slachtoffer geworden zijn van bijvoorbeeld boten waarbij zij in de schroef van het schip terecht zijn gekomen en een vin ( of poot? ) missen. Soms raken er ook schildpadden verstrikt in zwerfvuil op zee.

Voor Marjo, die de reis begeleidde, en Liesbeth is Sri Lanka bekend terrein. Niet alleen omdat De Parel van Azië, zoals het eiland poëtisch betiteld wordt, de favoriete bestemming van Marjo is, maar ook vanwege de filmopnames die gemaakt zijn voor Oerkracht in het Wild waar Marjo en Liesbeth intensief aan mee gewerkt hebben.

Een oude bekende is Rambo, de olifant die vaak vaak buiten het Udawalawe Park bivakkeert en vlak achter een omheining langs de autoweg de aandacht trekt van voorbijgangers. Hij is een plaatselijke attractie geworden en wordt nog steeds door toeristen gevoerd, wat eigenlijk absoluut niet de bedoeling is. Dat leidt vaak tot gevaarlijke situaties voor het verkeer op de weg en dat is weer een zorg voor dr. Vijitha, de dierenarts van het Elephant Transit Home.

Elephant Transit Home ligt naast het Udawalawe Park en is een verzorgingshuis voor verweesde en gewonde olifanten.

Hier krijgen alle opgenomen olifanten dagelijks hun portie melk en voor de oudere dieren is er vast voedsel. Tijdens die voedertijden kunnen belangstellenden tegen een geringe entree-vergoeding komen kijken. Daar wordt veelvuldig gebruik van gemaakt en het helpt het ETH aan de nodige extra inkomsten. Er worden gemiddeld zo'n 40 olifanten verzorgd. Het merendeel bestaat uit jonge dieren, die vaak door hun moeder in de steek zijn gelaten of waarvan de moeder overleden is. Soms verstoten olifantenkoeien hun jongen wanneer ze die niet kunnen voeden.

Hier leren de olifanten weer om te gaan met soortgenoten en wanneer ze weer voldoende op krachten zijn gekomen worden ze meestal groepsgewijs in het nabij gelegen park vrij gelaten. Dat het een succesvol programma is blijkt uit de gegevens die dr. Vijitha via GSM-apparatuur opvangt van de dieren die met een digitale halsband terugggebracht worden in de natuur.

Bij het Transit Home ontmoeten Marjo en dr. Vijitha elkaar weer in levende lijve na hun laatste contact tijdens de filmopnames voor Oerkracht in het Wild, die in Nederland in 2014 op televisie is geweest.
Marjo kan Vijitha de opbrengsten van de Olifanten Markt, die in Dierenpark Amersfoort is gehouden, overhandigen. Het geld is ruim voldoende voor een nieuwe keuken voor de olifantenverzorging!
Vijitha van zijn kant biedt Marjo een door hem geschreven biografie aan over zijn werk als voorvechter voor het behoud van en de zorg voor olifanten in Sri Lanka.
Allebei blij, dus.


Hierbij is de WereldContact-reis naar de Parel van de Indische Oceaan ten einde gekomen. Met dank aan Liebeth voor haar persoonlijke reisverslagen en aan Hennie voor haar ( talrijke ) taalcorrecties waardoor deze blog steeds weer in keurig Nederlands  op de site verschijnt.

P.s.
Tenslotte, om misverstanden te voorkomen, nog een correctie op het bovenstaande bericht. Van Dr Vijitha hoorde ik dat het geld dat Marjo hem overhandigde ( $ 800,00 ) in overleg met Marjo besteed is aan de distributie van zijn boek over het ETH op de schoolbibliotheken in Sri Lanka en dus niet aan de keuken. Voor educatie dus dat is minstens zo belangrijk zo niet belangrijker.