 |
| Kimberley, aan het eind van de 19e eeuw vol van activiteit. |
Kimberley ligt precies in het midden van Zuid-Afrika. Het is de hoofdstad van de provincie Noord-Kaap, telt ongeveer 100.000 inwoners en is de partnerstad van Arnhem. De trein van Kaapstad naar Jo'burg maakt hier normaal rond drie uur 's nachts een korte stop. Nu valt de trein al stil voordat we Kimberley bereiken.
De stad is gebouwd rondom een mysterieus en ongewoon groot gat.
Het is alsof hier een enorme inslag heeft plaatsgevonden van een buitenaards hemellichaam. Dat is echter niet het geval. Het zou hier gaan om het grootste met hand gegraven gat ter wereld. Daarvoor is maar liefst ruim 22 miljoen ton aarde afgegraven. Afrikanen noemen dit met azuurblauw water gevulde gat Die Groot Gat. Dat is niet voor niets, want het gat is wel 215 meter diep. Vreemd toch, zo'n enorm gat midden in een stad, midden in Zuid Afrika?
De oorsprong van Kimberley heeft alles te maken met deze gapende afgrond. De stad dankt er zelfs zijn bestaan aan. De geschiedenis van wat nu feitelijk 'niets' meer is, vertelt een typisch Zuid-Afrikaans verhaal dat teruggaat naar het begin van de 19e eeuw. In de trein hoor ik dat er een geweldig museum is en ook dat er plannen zijn om 'die groot gat' te dempen.
In 1866 vond een 15-jarig jochie een opvallend witte 'kiezel'. Dezelfde steen waar het kereltje mee speelde in de veronderstelling dat het een onbeduidend keitje was, zou wereldberoemd worden als de Eureka-diamant, een edelsteen van 21,25 karaat met een indertijd geschatte waarde van 500 pond sterling. De vondst van een nog grotere steen, de zogenaamde Ster van Afrika van 83,50 karaat, riep een explosie van avonturiers op de been. Overal kwamen de gelukzoekers vandaan en massaal ging de spa de grond in. Kimberley beleefde een korte bloeiperiode, dankzij de nieuwe rijken, die hun pas vergaarde fortuin weer even snel over de spreekwoordelijke balk smeten als zij het opgegraven hadden.
Wat overbleef is 'Die Groot Gat', symbool voor de geschiedenis van Zuid-Afrika.
Plotseling waren die afgelegen en door droogte geteisterde binnenlanden van Zuid-Afrika interessant geworden, vooral voor de Europeanen, die wel brood zagen in de exploratie van zeldzame mineralen. Vijfhonderd kilometer verderop werd de grootste goudader ter wereld gevonden. Daarmee kwam Johannesburg op de wereldkaart. Met al die lucratieve vondsten ontstonden niet alleen diepe ondergrondse gaten, maar werden ook de goede betrekkingen tussen de Afrikaners, die het gebied bewoonden, en de 'uitlanders', die de kostbaarheden voor zich opeisten, de grond in geboord. De spanningen mondden uit in de beruchte en bloedige Boerenoorlogen.
De Eerste Boerenoorlog van 1880 tot 1881 was een strijd tussen Nederlandstalige Boeren van Transvaal en Britten. De Tweede Boerenoorlog tussen 1899 en 1902 werd grimmiger. De Boeren vochten met guerillatactieken. De Britten zetten 'verschroeide aarde' tactiek in en maakten voor het eerst in de geschiedenis grootschalig gebruik van concentratiekampen. Deze oorlogen dreven met de exploitatie van de diamantmijnen en goudaders de raciale verschillen op de spits. De blanken mochten alleen eigenaar zijn van de mijnen. Zwarte mijnwerkers werden gedwongen te wonen in aparte compounds die later de oorsprong werden van de huidige townships.
Juwelen en kostbare opsmuk zijn tegen deze achtergrond beladen met tegenstrijdige sentimenten. De glans van goud weerspiegelt voor de een rijkdom en voor de ander armoede. Wanneer diamanten niet alleen schitteren van weelde en welstand, maar ook illegale uitbuiting weerkaatsen dan is er sprake van niet-gecertificeerde edelstenen, de zogenaamde conflict- of bloeddiamanten. De film Blood Diamond met Leonardo DiCaprio gaat hierover.
De stad is gebouwd rondom een mysterieus en ongewoon groot gat.
Het is alsof hier een enorme inslag heeft plaatsgevonden van een buitenaards hemellichaam. Dat is echter niet het geval. Het zou hier gaan om het grootste met hand gegraven gat ter wereld. Daarvoor is maar liefst ruim 22 miljoen ton aarde afgegraven. Afrikanen noemen dit met azuurblauw water gevulde gat Die Groot Gat. Dat is niet voor niets, want het gat is wel 215 meter diep. Vreemd toch, zo'n enorm gat midden in een stad, midden in Zuid Afrika?
De oorsprong van Kimberley heeft alles te maken met deze gapende afgrond. De stad dankt er zelfs zijn bestaan aan. De geschiedenis van wat nu feitelijk 'niets' meer is, vertelt een typisch Zuid-Afrikaans verhaal dat teruggaat naar het begin van de 19e eeuw. In de trein hoor ik dat er een geweldig museum is en ook dat er plannen zijn om 'die groot gat' te dempen.
In 1866 vond een 15-jarig jochie een opvallend witte 'kiezel'. Dezelfde steen waar het kereltje mee speelde in de veronderstelling dat het een onbeduidend keitje was, zou wereldberoemd worden als de Eureka-diamant, een edelsteen van 21,25 karaat met een indertijd geschatte waarde van 500 pond sterling. De vondst van een nog grotere steen, de zogenaamde Ster van Afrika van 83,50 karaat, riep een explosie van avonturiers op de been. Overal kwamen de gelukzoekers vandaan en massaal ging de spa de grond in. Kimberley beleefde een korte bloeiperiode, dankzij de nieuwe rijken, die hun pas vergaarde fortuin weer even snel over de spreekwoordelijke balk smeten als zij het opgegraven hadden.Wat overbleef is 'Die Groot Gat', symbool voor de geschiedenis van Zuid-Afrika.
Plotseling waren die afgelegen en door droogte geteisterde binnenlanden van Zuid-Afrika interessant geworden, vooral voor de Europeanen, die wel brood zagen in de exploratie van zeldzame mineralen. Vijfhonderd kilometer verderop werd de grootste goudader ter wereld gevonden. Daarmee kwam Johannesburg op de wereldkaart. Met al die lucratieve vondsten ontstonden niet alleen diepe ondergrondse gaten, maar werden ook de goede betrekkingen tussen de Afrikaners, die het gebied bewoonden, en de 'uitlanders', die de kostbaarheden voor zich opeisten, de grond in geboord. De spanningen mondden uit in de beruchte en bloedige Boerenoorlogen.
Juwelen en kostbare opsmuk zijn tegen deze achtergrond beladen met tegenstrijdige sentimenten. De glans van goud weerspiegelt voor de een rijkdom en voor de ander armoede. Wanneer diamanten niet alleen schitteren van weelde en welstand, maar ook illegale uitbuiting weerkaatsen dan is er sprake van niet-gecertificeerde edelstenen, de zogenaamde conflict- of bloeddiamanten. De film Blood Diamond met Leonardo DiCaprio gaat hierover.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten