Crocodile Bridge

In Kamp Letaba kent men de populariteit van tegeltjes wijsheid. Het bordje: "Er zijn geen vreemden, alleen vrienden die je niet ontmoet hebt." is een verwijzing naar de gastvrijheid van de Afrikaner en tevens voor buitenlanders een aansporing om je niet als een ´stranger´ op te stellen.

Van Mopani in het noordelijke parkdeel trekken Marjo en Fred 300 km. naar de meest zuid-oostelijke punt van het park om te overnachten in Crocodile Bridge. De afstand van Punda Maria in het uiterste noorden naar Crocodile Bridge bedraagt maar liefst 370 km. Dat zijn meer kilometers dan van Groningen naar Maastricht.

 Crocodile Bridge zelf is een relaxed kamp met een verkwikkend zwembad. Het kamp is niet zo ontzettend groot, eerder knus en ligt in een natuurlijke omgeving van doornachtig struikgewas afgewisseld met velden Maroelabomen tussen rotsbodems van basalt. Veel dieren zijn dol op de zoete maroelavruchten, waarvan - meestal voor de toeristenindustrie - ook een likeur gemaakt wordt. Olifanten kunnen er niet van af blijven en hebben een techniek om de vruchten uit de boom te schudden. Soms eten ze zo veel van de zoete vruchten dat het gaat gisten in hun ingewanden en alcohol wordt. Je ziet ze dan ladderzat van boom tot boom zwalken.

In de regio zijn veel giraffen te vinden en regelmatig leeuwen te zien. Er jagen jachtluipaarden en er komen tamelijk veel gevlekte hyena's voor. Het gebied staat bekend om zijn grote koedoe populatie, het antilopensoort met zijn prachtig gedraaide horengewei, dat het logo van het SANParcs siert.

Onderweg komen ze een heel grote groep struisvogels tegen, met wel 40 exemplaren. Zelden is er zo'n grote familie te zien. Twee parmantige hennen voorop om de weg te verkennen, vervolgens, als in een klasje, 36 kuikens en achterop ma hen nummer drie en pa haan. De haan heeft hele legsel alleen uitgebroed. Als dat geen geëmancipeerde vader is met heel veel vaderverlof! De kuikens zijn al aardig jonge vogels, die stevig op hun poten staan. Dat ze nog in een zo'n groot aantal bij elkaar zijn, geeft wel aan dat de familie Struis hun teer beminde kroost succesvol hebben weten te beschermen tegen gespuis, dat er niet voor terugdeinst een mals kuiken te verschalken.

Op weg naar een lunch afspraak bij Truus en Arend in het Marloth park, dat dicht bij Crocodile Bridge ligt, is een een buffel fokkerij. Volwassen buffels zijn oersterk en lopen met hun 1.000 kg gemakkelijk een personen auto onderste boven. Het transport van de dieren vraag daarom wel enige expertise. Van de andere kant blijken het ook 'gewoon' makke runderen, de jongere kalveren worden op de farm gewoon achter schapengaas gehouden. Jonge buffels worden al na enkele dagen van de moeder gescheiden, nadat het kalf de noodzakelijke biest heeft gedronken. Biest is de eerste zeer voedzame melk van de koe. Het vraagt enige behoedzaamheid om het jonge dier van de moeder te scheiden, omdat het moederdier haar jong tot het uiterste beschermt.

Er zijn hier verschillende verblijven voor de diverse leeftijds categorieën, variërend van nog schuwe weeklingen tot bijna 8 maanden oude grotere kalveren. De laatsten zijn erg tam en komen gewoon op mensen af. Later gaan ze naar een groot buiten gebied waar ze de komende 5 jaar zullen verblijven om dan verkocht te worden, niet aan de slager, maar aan een ´gamefarm´! Daar worden ze uitgezet voor de trofeeën-jacht!? - een vreemde en behoorlijk perverse hobby voor de decadent rijken - en erg verveelden - der aarde.

Ter plekke wordt verteld, dat er in de buurt een boer zit, die neushoorns fokt. Er zouden daar wel zo'n 600 exemplaren lopen. De boer om de twee jaar de hoorn van de dieren af en dat ziet er dan abosluut NIET uit.


Een vreemde vorm van oogsten. Je kunt er dan ook niets mee. De legale markt in neushoornhoorn is gesloten en de handel erin is verboden. Zo kan SANParcs ook het ivoor van natuurlijk gestorven olifanten niet verkopen, net zo min als de hoorn van neushoorns die van ouderdom overlijden. De handel in legaal verkregen ivoor en neushoorn-hoorn blijft verboden. Dat is noodzakelijk om de ongecontroleerde en steeds crimineler wordende illegale handel te bestrijden. De ironie is, dat juist de illegaliteit de prijzen ervoor exorbitant hoog opdrijft. Het is in onze ogen nogal vreemd dat er 'wild' gefokt wordt voor de commercie. De vraag om trofeeën-jacht perverteert de handel wilde en gefokte dieren enorm.

Rhino farming is in Zuid Afrika overigens een gewoon geaccepteerde en fatsoenlijke vorm van levensonderhoud. 's Lands wijs, 's lands dus. Wij zouden boter op ons hoofd hebben, om ons daar een mening over aan te matigen. In Nederland worden schapen gehouden om de wol, kippen om de eieren en koeien om de melk! En op de Veluwe wordt er heel wat op wilde zwijnen gejaagd!

Bij Arend en Truus in Merloth park worden Marjo en Fred hartelijk ontvangen. Zij wonen nu bijna een heel jaar met veel plezier hier en gaan nu voor het eerst de Zuid Afrikaanse herfst meemaken. Dan hebben ze alle jaargetijden meegemaakt. Inmiddels zijn ze voortvarend geaard, zo vlak bij een ingang van het Krugerpark. Met zebra's, apen en zelfs slangen in hun voortuin wonen ze midden in de natuur en dat is waar ze de overstap van Amersfoort naar Zuid Afrika uiteindelijk voor gemaakt hebben.
 

African style

Laddes werkt als medewerkster van het park aan de poort van het Mopanikamp.
Zoals alle werknemers van het Kruger is zij Zuid Afrikaans en weet dus alles van Afrikaanse gewoonten en gebruiken.

de nachtvlinder van de Mopanirups met eitjes

Zo onthult Laddes onder meer de geheimen van de kok waarmee de Mopanirupsen omgetoverd worden tot een lekkernij.
Voor de fijnproevers onder ons volgt hier het recept:
Men neme een Mopanirups ( eentje die al behoorlijk op maat is, zo ongeveer een kleine pink dik )
Wacht niet te lang met de voorbereidingen, omdat er anders een nachtvlinder uit te voorschijn komt ( zie afbeelding ).

Om de exquise smaak volledig tot zijn recht te laten komen, dient men de volgende aanwijzingen nauwkeurig op te volgen.

Na het verzamelen van de rupsen ( in het zomer seizoen kunt u ze het best van de Mopaniboom plukken ) dient u ze voorzichtig - van de kop af naar beneden - uit te knijpen om ze van hun darmen te ontdoen ( deze kunt u weggooien ).
Langzaam in lauwwarm water opzetten en 15 tot 20 minuten laten pruttelen ( deksel op de pan ).
Pas wanneer ze gekookt zijn kunt u de kaken ervan verwijderen.
Nu volgt het belangrijkste! Het drogen van de wormen: bij voorkeur in de volle zon.
Laat ze drogen totdat ze enigszins knapperig aanvoelen. Bon appetit!

Home-made mopanirupsen worden vaak bij een bijzondere gelegenheid aan de gasten aangeboden.
Zo'n gelegenheid is bijvoorbeeld een huwelijksfeest.
Daarbij is het de gewoonte dat de aanstaande bruidegom de waarde van zijn bruid aan haar ouders tot uitdrukking brengt met een bruidsschat, een "lebobo". Laddes is indertijd met 10.000,- rand en 5 koeien 'vergoed' aan haar ouders.
Zij is nu 37 jaar en toendertijd was dat een respectabel bedrag.
Momenteel heeft ze met haar vaste aanstelling in het park een goede baan en een eigen inkomen.
Daaraan ontleent ze een flinke portie 'eigenwaarde', want daarmee is ze behoorlijk zelfstandig.

Een andere locale gewoonte is stomen met olifantenpoep.
Hiervoor worden een paar flinke olifantenmoppen verzameld en met een laagje water in een 3-potige ijzeren pot op een open vuurtje langzaam aan de kook gebracht ( buiten in de open lucht, veronderstel ik ).
De patiënt gaat dan voor de pot zitten met een laken over hem en de pruttelende pot heen.
Ongeveer zoals, hier en daar in Holland, nog traditioneel met kamille gestoomd wordt bij een verstopte neus.
Dat werkt ook. 's Lands wijs, 's lands eer, nietwaar.

N.b.: ( en wellicht ten overvloedde ) voor de Mopani-rupsen dient u echt in Afrika wezen.
Ik geloof niet dat ze hier bij AH in de rekken liggen, maar u kunt het natuurlijk altijd met inlandse exemplaren uit eigen tuin proberen.

Op hun dagelijkse tour door het park spotten Marjo en Fred bij een waterdrinkplaats, waar zij eerder al een olifanten karkas aantroffen, een groep zebra's met een aantal hengsten, die in een dominantie strijd verwikkeld lijken.
"Helemaal achter op het veld zien we een groep van wel 15 Tessebe's lopen, een antilopen soort.
In die groep loopt ook een Liechtenstein hartenbeest mee. Een uiterst zeldzame antiloop, die een aantal jaren geleden hier her-ingevoerd is. Overigens zonder erg veel succes.
Dit exemplaar heeft zich, als eenling, bij het Tessebe gezelschap aangesloten."

De foto toont een Tessebe antiloop.

Verder meldt Fred dat de ooievaars zich al voorbereiden op de terug tocht naar het noorden van Afrika en Europa. Menigeen is al vertrokken. De zwaluwen nog niet. Zij beginnen zich al wel te verzamelen en zullen aan het eind van deze maand aan hun vlucht naar Europa beginnen om zo rond half april daar aan te komen.

"De gieren waren vanmorgen niet te zien in de bomen bij de ingang van het kamp, dus het kan zijn dat de leeuwen zich vannacht te goed hebben gedaan aan hun prooi.
Deze avond zaten ze wel weer netjes in de boom en was de kadaverlucht opnieuw goed te ruiken."

Marjo heeft deze keer vooral aandacht voor de waterwerken in het Krugerpark.

"We hebben vanochtend de Engelhard Dam bezocht, die ligt in de Letaba rivier net onder het gelijknamige kamp.
Door deze dam blijft er ook in drogere tijden voldoende water door de rivier stromen.
Nu zijn wij, als Nederlanders, door de bijzondere ligging van ons landje in de Rijn-Maas-Waal delta, altijd behoorlijk in de weer geweest met dijken en dammen. En nog steeds.
Nederland heeft een wereldreputatie op dat gebied en is 'verwend' met de meest geavanceerde en ingenieuze waterprojecten.
Maar dit werk, midden in de bush, maakte grote indruk op mij. Het is uitgerust met uitgebreide zogenaamde vistrappen, die de visstand in de rivier op peil houden. En dat is weer van belang voor de van vis afhankelijke dieren in het eco-systeem. Zo komen de krokodillen ook de droge tijden door.
Er is kennelijk gedegen over nagedacht en dan is het nog goed uitgevoerd ook.
Het mooie was ook, dat je de dam aan beide zijde kon bekijken en zo was goed te zien voor functie de dam gehad heeft bij de overstromingen van de laatste weken."




De Engelhard Dam ligt er sinds 1981 en is vernoemd naar een groot industrieel, die met een flinke grote donatie de realisatie ervan heeft mogelijk gemaakt. Sinds 1981 is de dam in bedrijf.
Omdat in de natte seizoenen de aanbouw stil kwam te liggen, heeft het 10 jaar geduurd voordat die voltooid was.
Voornaamste doel is: de water doorstroom reguleren. Het bekken kan zo'n 3,8 miljoen kuub water vast houden en is, gerelateerd aan de grote oppervlakte, tamelijk ondiep. Voor de realisatie is zo'n 120.000 m3 beton benodigd geweest.
In die tijd zijn ook de 2 vistrappen in de constructie opgenomen.

Naast al deze 'African style' inside information, waren de gebruikelijke olifanten, zebra's, nijlpaarden en nog een Afrikaanse vis arend natuurlijk ook van de partij.

Letaba

Letaba is het kamp met het museum over The magnificent seven.

De weg van Mopani naar Letaba is nauwelijks 50 kilometer lang. Onderweg daarheen rijden Marjo en Fred door een op- en openbloeiend savanne landschap. Door de regen van afgelopen tijd zijn er relatief veel bloemen, het gras staat hoog en overal zijn poeltjes.

In Letaba waren de sporen van de abnormaal hoge waterstand  nog goed te zien.
De oevers zijn behoorlijk afgekalfd en menig boom is met de stroom meegesleurd.
Zelfs aan de railing van de hoog-water-brug is de schade nog duidelijk zichtbaar.

Tegenover het restaurant lijkt het wel een strand. Normaal zijn de oevers redelijk begroeid, maar nu is hier door de enorme zand verplaatsingen een compleet strand opgeworpen. De rivier is bijna 500 meter breed geweest!
Zo verandert het landschap keer op keer.


Terug onderweg naar Mopani staat er een olifant tussen de bosjes.
Het blijkt de verkenner van een grote groep, die de weg over wil steken.
Er verzamelen er zich steeds meer dieren langs de kant van de weg en dan komt er plotseling, ogenschijnlijk uit het niets, een kudde van zo'n 80 olifanten te voorschijn. Koeien met hun jongen.
Dat is zó fascinerend en steeds opnieuw weer een verassing van de eerste orde

Dan dient er zich een ander onverwacht bijzonder evenement aan.
Een enorme kudde buffels van zeker 400 tot 500 dieren met daartussen een spierwit kalf van enkele weken oud, dat een normaal gekleurde koe volgt.
Een ranger verklaart dat hij in zijn 26- jarige loopbaan nog nooit zoiets gezien te hebben.
Onduidelijk blijft of het witte buffeltje een albino dan wel een mutatie - een speling der natuur - is.
De man geeft het diertje weinig kans van overleven. Alleen de moordend verzengende Afrikaanse zon op de huid is voor het kalf al levensbedreigend.
Voor de rest van de kudde is het bijzonder kalf geen reden om daar bij stil te staan. Ze grazen en trekken rustig door en hebben geen last van discriminatie vanwege een afwijkende huidskleur. Ze houden ieder jong onder hun hoede.
De kleintjes worden beschermd tegen alle gevaar van buiten af door ze goed binnen de kudde te houden.

Marjo heeft weer plaats genomen achter de computer van Crista Von Elling en schrijft zijn 'beriggie':

"We beschrijven Kruger als een schitterende wildtuin met oneindig veel wild.
Toch een kanttekening om met de beide benen op de grond te blijven staan.
Op dit moment is er door regen en zonneschijn oneindig veel voedsel en water overal in het park.
Dat houdt in, dat met name de grote grazers, zoals buffels en olifanten, aanzienlijk minder hoeven rond te trekken op zoek naar voedsel. Zo zijn er bijgevolg wel eens de momenten dat je meer dan een uur rondrijdt en dan hoogstens een impala ziet of een verdwaalde zebrahengst in zijn eentje. Vogels en reptielen zijn er altijd en overal, zowel in de struiken als in de lucht, dus er is wel altijd wat te zien.
Maar dat is dan niet altijd met meest spectaculaire in onze ogen.
Op zoek naar het 'sensationele', zijn we in de loop van de tijd wel enigszins verwend geworden."

Anderzijds is het overigens ook weer op een bepaalde manier bijzonder om iets niet te zien.
Dat wil zeggen, er kan altijd net iets gebeurd zijn, waarvan de sporen nog herkenbaar zijn: een kadaver dat in de bush ligt. Wat heeft daar plaatsgevonden?
Of er hangt 'iets' in de lucht, er staat iets op het punt te gebeuren, wanneer er plotseling een kudde impala's op de vlucht slaat of zebra's, die verschrikt wegrennen van de waterkant bij een rimpeling aan de waterspiegel.
Het is maar of de 'tekens' je opvallen en hoe je daar naar naar kijkt.

Zoals het sleepspoor van een luipaard op de foto hiernaast,
die Fred maakte. Het is er een die het voorstellingsvermogen en de fantasie op zijn minst in beweging brengt.
Je ziet 'niets', maar er zit een heel spannend verhaal achter.


Verder vertelt Marjo over zijn ontmoeting met Maria, een dame, die vóór de overstroming altijd in kamp Shingwedzi werkte, maar nu - tijdelijk - in Mopanie actief is.

"Maria geeft ons een ooggetuige verslag van wat zij heeft meegemaakt tijdens de overstromingen. Shingwedzi is volledig gesloten. Er is dramatisch veel vernield. .
Ze is blij, dat ze nu in Mopani kan werken.
Ze is alles, maar dan ook alles, kwijtgeraakt door de ramp. Juist wanneer je al heel weinig bezit, komt dat hard aan, ook al zijn Afrikanen heel wat gewend op dit gebied.
Zelfs haar koelkast is met inhoud en al weggespoeld.
Maria past nu op ons huisje in Mopani.
We hebben haar de rest van de kinderkleding en een paar shirts van mij gegeven. Daar is zij blij mee.
Later begrepen we dat de slachtoffers ( het personeel dus) slechts 300 rand als schadeloosstelling hebben gekregen.
Dat is nog geen 26 euro!!!! Maakt niet uit wat ze kwijt zijn: auto, t.v., zaken die haast onbetaalbaar zijn en waar lang voor gespaard is.
Verzekeren kunnen ze het hier niet, weg is weg. Onvoorstelbaar......"

Sinds vanmorgen zitten er gieren in de bomen bij de ingang van het kamp en ruikt het naar een kadaver.
Weer zo'n nieuwsgierig makend signaal, waarbij 'niets' te zien is.
Aan het aan het eind van de dag zitten de gieren er nog steeds, het zijn er alleen maar meer geworden.
Freds foto van de zonsondergang met de gieren levert een mooi afsluitend plaatje op.

 

Crooks Corner

Crooks Corner is een drielandenpunt in het noordelijkste hoekje van het park.
Hier komen aan de rivier de Limpopo komen Zimbabwe, Mozambique en Zuid Afrika samen.
Zoals overal elders in de wereld waar landsgrenzen samenkomen is deze uithoek van het land berucht vanwege de smokkelroutes. Het 'boeven-hoekje' leent zich, vanwege de haast ondoordringbare jungle-achtige omgeving, uitstekend voor allerlei illegale praktijken.

Hoog in het noorden is op een lommerrijke plek aan de Luvuvhu rivier een mooie picknick-uitstapplaats gerealiseerd, Pafuri genaamd. De locatie is anders dan de rest van het park vanwege de bijzondere vegetatie, die richting Zimbabwe steeds meer jungle-achtige trekken krijgt. In dichte bossen slingeren meterslange luchtwortels als een soort lianen van de kruinen van de immense woudreuzen naar de dampige bodem.
Door het gebied heen zijn links en rechts elektrische schrikdraden aangebracht, die de trek van olifanten naar deze streek moeten ontmoedigen. Zij vormen, zeker wanneer zij in groten getale hierheen komen, een bedreiging voor de bijzondere flora.

Tjeerd de Wit had Fred de tip gegeven om Frank Mabasa, de beheerder die bij Pafuri woont, te bezoeken. Deze weet alles van de zeldzame vogels, die daar voorkomen, zoals de Pel's Fish Owl, de Nikators en Geelbek Troupand, net zo zeldzaam als de Watertrapper bij Crooks Corner.

Van Mopani naar Crooks Corner is een kleine 200 kilometer.
Voor Marjo en Fred geen enkel punt, ze zijn immers niet met een Arke gezelschapsbus op reis.

Zo rijden zij welgemoed en nietsvermoedend de weg, die maar weinig parkbezoekers gaan, richting Mozambique.
Vlak bij de grens krijgen ze twee lopende lieden in het vizier.
Nonchalant marcheren ze met volautomatische geweren om hun schouder. Georganiseerde bushwalks worden wel altijd vergezeld door bewapende rangers. Maar deze lopen alleen. Zijn de bushwalk-gasten , die ze meestal begeleiden, soms noodlottig aan hun einde gekomen tijdens een ongewenste confrontatie met hongerig wild? Zijn het misschien rangers, militaire douaneambetenaren of toch verdwaalde crooks uit de corner?
Ze lachen in ieder geval vriendelijk, dus toch maar even stoppen en een praatje maken.

Het blijkt een patrouille te zijn om de stropers op te sporen en zo nodig uit te schakelen. Daar lopen ze dan midden in de wildernis met weliswaar een GPS, maar enige onverschrokkenheid dien je wel in je standaard uitrusting bij je te hebben, want een ontmoeting met stropers loopt vast en zeker niet uit op een gezellig onderonsje.

Verder naar het noorden volgt de echte teleurstelling: Crooks Corner bestaat niet meer. Gewoon, compleet - met boeven en al ?? - weggevaagd en ontoegankelijk voor alle gemotoriseerd verkeer.

"Ook bij Shingwedzi, 65 kilometer boven Mopani, hebben we de schade van de floods van jongstleden januari gezien. Het kamp, waar we zouden verblijven, is nu gesloten. Door de hevige regenval in het noorden zijn 2 dammen in Zimbabwe gebroken, waardoor er een vloedgolf van 2 kilometer kolkend water het park binnenkolkte.
In Shingwedzi zijn bijvoorbeeld de entree, de oprit, het restaurant en diverse rondavels compleet onder een modderlaag verdwenen.  Dat er geen doden zijn gevallen is een wonder. Het water kwam van 2 kanten en iedereen heeft alles achter moeten laten.  Auto's, inventaris en persoonlijke bezittingen dreven met de stroom mee naar Mozambique. Daar zijn helaas wel diverse doden gevallen. De gasten zijn uit het kamp met helikopters weggehaald en naar veiligere oorden gebracht."


Fred zou Fred natuurlijk niet zijn, wanneer hij ook niet een koppel Swartriethaantjes met jong op zijn netvlies kreeg.
Deze vogel lijkt op het Hollandse waterhoentje maar is slechts 18/20 cm groot.
De Swartriethaan is een pikswarte voël met helder geel snawel, rooi oë en bene ( in het Zuid Afrikaans ).

p.s.
je moet goed kijken om het zwarte vogel met zijn rode pootjes en geelachtige snavel te ontwaren, het wordt gecamoufleerd door de stenen en het riet.


Verder spotte Fred nog een familie grondhoornraven met jongen, die duidelijk moeite hadden om met hun grote snavels vliegen te vangen. Een grappig gezicht.

Ook maakt hij melding van een secretarisvogel.
Deze roofvogel is de enige levende vertegenwoordiger van de familie der Sagitariidae.
Zijn naam dankt hij aan zijn hoofdpluimen, die vroeger door de klerken werden gebruikt.

Dit dier leeft op de savannes van Afrika ten zuiden van de Sahara. De secretarisvogel heeft lange poten en een grijs met zwart verenkleed. Van top tot teen meet de secretarisvogel 1,20 meter en de spanwijdte van zijn vleugels is ongeveer 2 meter. Slangen (die hij in hun geheel inslikt), kleine zoogdieren, andere vogels en reptielen vormen een belangrijke voedselbron van deze vogel, ook sprinkhanen die hij enkel eet wanneer er weinig ander voedsel voor handen is.

De vogel kan maar met moeite vliegen, maar het vliegen blijft voor de soort evolutionair noodzakelijk om te overleven, er leven namelijk veel roofdieren in het leefgebied van de vogel.

De secretarisvogel vangt zijn prooi door die met zijn lange poten dood te trappen.
Hij nestelt zich in de kruin van een boom, 3-7 meter boven de grond en kiest daarvoor een boom uit waarvan de stam omringd is door dicht struikgewas. Zowel het mannetje als het wijfje vliegen af en aan met takjes en twijgjes in hun snavel en maken hiervan een vrij plat nest.
Het wijfje legt 2-3 eieren met rode vlekjes, die ze zelf bebroedt. Het mannetje brengt haar voedsel. De ouders zorgen samen voor de kuikens. Na 65-85 dagen kunnen de jonge vogels vliegen.

Ornithologen weten dit allemaal natuurlijk al lang.
Maar misschien is het interessant voor de leken-vogelaars onder ons.

Mopani

Na Satara wordt de reis voortgezet naar Mopani.
Kamp Mopani is een wat noordelijk gelegen restcamp en daarmee ook een tamelijk 'rustig' kamp.
De comfortable, met riet bekapte bungalows bieden in ruime mate privacy, omdat ze willekeurig in het lommerrijke groen gesitueerd zijn.

Mopani-rupsen te koop

Mopani is bekend om de Mopani-rupsen, die - hoe kan het ook anders - in de Mopani-bomen leven.
Voor de locale bewoners zijn Mopani-rupsen een gewilde lekkernij, die door jong en oud als een exquise tractatie verzameld worden.

In het seizoen, wanneer de tijd daar rijp voor is, zo ongeveer rond januari, worden de rood-blauw gekleurde rupsen ter grootte van een pink, van de bomen geplukt.
Men knijpt de ingewanden worden eruit en dan worden zij in de zon te drogen gelegd.

Daarna is het smullen geblazen!

De laatste dag in Satara hebben Marjo en Fred doorgebracht met Bruce en Bernadette, die zij verleden jaar in het Krugerpark ontmoet hebben en nu via een toevallige ontmoeting weer tegen het lijf lopen.
Met z'n viertjes touren ze rond.
Tijdens een kopje koffie bij Timbavati vertelt Bernadette over haar angst voor olifanten, waar ze sinds een vorige keer last van gekregen had. Een groepje olifanten met hun kalfjes op afstand bekijken vond zij nog steeds een fraai tafereel, maar dichterbij hoefde het niet. Nu bleek dat zij deze idylle zaten te bekijken op een punt van de asfaltweg, waar die een olifantenpad kruiste. Voordat het tot hen doordrong wandelden de dikhuiden tot op 5 meter voor en achter de auto.
Volgens psychologen is er geen beter middel om van je angsten af te komen dan de directe confrontatie met het ( vermeende ) gevaar.
Het heeft gewerkt. Bernadette is over haar schrik heen en geniet, na deze emotionele overwinning, weer volop van olifanten.

Shingwedzi heeft op dit moment nog last heeft van wateroverlast - het is gedeeltelijk ondergelopen -, het kamp is tot ongeveer augustus van dit jaar niet toegankelijk voor het publiek.
Marjo en Fred hebben hun overnachtingen in Shingwedzi overgeschreven naar Mopani en Crocodile Bridge.
De enkele dagen extra in Kamp Mopani vormen overigens geen probleem, zij het dan dat zij ook hier op hun tellen dienen te passen. Een schorpioen kruiste tijdens een wandeling hun pad.

Mooiplaas is een uitgestrekte open plaats vlak bij kamp Mopani.

Dit is een grazige weide, een verzamelplaats voor graseters.
De olifanten drinkbak garandeert dat er vrijwel altijd olifanten te spotten zijn.
Ook buffels, wildebeesten, zebra's, tessebee antilopen en allerlei soorten vogels komen er graag.

Er is altijd wat te beleven.
Ook deze keer.



"Onze weg vervolgde zich naar de Mooiplaas picknick plaats om koffie te gaan drinken.
Daar houdt Phillias, een krugermedewerker, de plaats schoon en als je ter plekke een braai wil huren moet je bij hem zijn.

Phillias kent de plaats op zijn duimpje en is niet voor een kleintje vervaart, maar vandaag blijft hij echter achterin op de picknick plaats en verroert zich niet.
Hij wist kennelijk iets, waar wij geen idee van hadden.
Terwijl we naar de rieten overkapping nabij de rivier lopen, zien we een bull in het water staan.
Hij is daarin lekker aan het spelen en laat zich welwillend fotograferen.
Wij zitten op ons gemak aan een kopje koffie met een koekje erbij.
Leuk, met een olifant in het zicht....., nou ja........................
hij klimt verhoogde de waterkant op..en stapt kordaat op ons af.
Nog 10 meter en hij komt letterlijk bij ons op de koffie.
Als je bedenkt, dat hij met zijn massale lijf niet eens onder het rieten past, dan is dus er niets aan de hand.
En het is nog nooit gebeurt dat een olifant ..............enzovoort."

Dat denk je dan tenminste ter geruststelling.
Maar in het Kruger slaat tussen gezond verstand en onredelijke emotie onmiddellijk de ongerustheid toe.

"De olifant besluit op het laatste moment om toch maar niet op de koffie te komen.
Hij klimt langzaam het struikgewas in. We horen hem, heel dichtbij, gras afscheuren.
Phillias was al zijn spullen bij elkaar aan het rapen om het veilig op te bergen. Hij ging zelfs zijn hutje in.
Dapper, alsof we een directe olifanten attack hadden overleefd, stonden we op.
Op weg naar de auto krijgen we echter in de gaten, waarom Phillias zo ongebruikelijk vroeg zijn biezen pakte.
De olifant stond doodgemoedereerd tussen ons en de auto te grazen en bleek niet van plan om opzij te gaan.
Zoveel was wel duidelijk. Toch nog maar even in de koffie roeren.
Inmiddels had de olifant wat meer afstand genomen en kon Marjo tegen de wind in naar de auto sluipen. Gelukt. Starten en wegwezen................."

Soms kun je, in het zicht van 2 hagelwitte slagtanden - vóórdat het SLACHT-TANDEN worden -, beter ontzag tonen dan dappere voortvarendheid. Phillias wist dat in al zijn wijsheid wel.

"Daarna hebben we de middag doorgebracht in de hide bij de rivier de Tzenze.
Er stond een fraaie goliath reiger langs de waterkant te vissen.
In het water schrokte een krokodil, van wel 4 meter lang, een vis naar binnen. Steeds opgooien en proberen de kop als eerste binnen te krijgen.
Iets verderop lagen een 9-tal nijlpaarden in het water te badderen.
Deze overigens koddige dieren zijn bijzonder territorium gevoelig.
Een kleinere krokodil was bezig om een nijlgans te vangen. De vogel kon niet vliegen, dus maakte die zich bij de eerste aanval van het krokje succesvol uit de voeten naar de oever. Al die krokodillen commotie stoorde de groep luierende groep nijlpaarden in hun middagbad ritueel. Eentje dook er onder en kwam weer boven bij de krokodil, die met een paar ferme staartslagen een veiliger heenkomen zocht."

Nijlpaarden laten niet graag hun rust verstoren, door wie dan ook!

Ondertussen was het twee minuten voor sluitingstijd geworden. Dus rap op kamp Mopani af.

Over de H1-2 en H1-3

Het zijn weinig prozaïsche namen, de H1-2 en H1-3, maar zo heet de weg van kamp Skukuza naar kamp Satara.
Ongetwijfeld klinkt dat in een Afrikaanse taal een stuk fantasievoller.

Onderweg van Skukuza naar Satara zijn de sporen van de overvoedige regen duidelijk zichtbaar.
De wateroverlast voor de bezoekers valt al met al nog wel mee.
Er wordt hard aan gewerkt om kamp Shingwedzi weer bewoonbaar te maken.
Dan is er ook nog 'achterstallig' onderhoud van de overstromingen in januari 2012.
Naast de bruggen, die nog niet hersteld zijn, is er nu nieuwe schade bijgekomen.
Werk genoeg dus, voor de technische dienst van het park.

De natuur vaart er wel bij.

Het savannegras groeit als de spreekwoordelijke kool.
Dat is bijkomende 'schadewinst' voor de graseters.
Olifanten, buffels, zebra's, gnoe's en impala's doen zich te goed aan het overvloedige frisse groen.
Deze dieren zien er nu welgevoed uit en met een prachtig glanzende vacht. Een goede conditie is essentieel voor de overlevingskansen van met name de impala's.
Die leven hier in de buurt in grote getale en zij, op hun beurt, trekken weer ( ongewild! ) leeuwen en luipaarden aan.


Kamp Satara staat bekend vanwege de grote populatie roofdieren en is daarom populair bij parkbezoekers.
Het laat zich raden, wie het prijskaartje betalen voor deze populariteit.

De ver buiten hun oevers getreden rivieren bieden een overweldigende aanblik; geweldig natuurschoon.
Natuurschoon waar de parkbewoners zelf overigens niet vrolijker van worden. Voor veel dieren zijn de sterke stromen een extra hindernis op hun gebruikelijke pad door de wildernis. Zij zijn niet sterk genoeg om de rivier over te zwemmen of ze zijn gewoon bang voor water.
Deze ongecontroleerde dynamiek van 'wilde' natuur is een 'vanzelfsprekend' deel van haar charme, zullen we maar zeggen.


Volgens Fred is er een ( gratis ) app van het Krugerpark waar je al je gespotte dieren op kunt zetten.
Zo kunnen andere bezoekers ( met dezelfde digitale uitrusting, natuurlijk ) de dieren ook vinden.
Hij heeft het allemaal uitgeprobeerd en, naar zijn zeggen, werkt het. (Africa: live)
Enthousiast maakt hij melding van zijn gevederde vrienden, waar hij een zwak voor heeft.

"Vanmorgen veel vogels gezien. De Wahlberg arend was de eerste. Een onvolwassen exemplaar zat heerlijk in het ochtend zonnetje. Verderop boven het water een Afrikaanse vis arend met op de achtergrond grazende buffels.
Verderop zien we vele gieren zweven op de thermiek. Maar ze gaan niet naar boven. Steeds meer gieren verlaten het luchtruim en strijken neer. Helaas iets te ver buiten ons gezichtsveld om te weten wat daar aan de hand is.
Een trio waterbokken, kapgieren en twee slapende leeuwen in de struiken maakten de rit compleet."

Bij de deemstering met het strijklicht van de ondergaande zon zien de dieren er haast nog spectaculairder uit.

"De vacht van zebra's en gnoe's glanst in de namiddag zon.
Zelfs de lellen van francoliens en helm parelhoenders kleuren schitterend op," meldt hij lyrisch.

Voor de niet-ornithologen onder ons: een francolien is een soort fazant.

"Vanavond is het drukkend warm, in de verte rommelt het al en schieten er lichtflitsen door het zwerk.
In het schijnsel schuift een Afrikaanse bos kat voorbij. Nog geen honingdas.
Wel is het aantal insecten toegenomen onder de luifel.
Dat wordt dus onweer. Zo gaan we de nacht in...."

Zelfs doorgewinterde krugerbezoekers, als Marjo en Fred, blijken niet opgewassen tegen de sluwe ape-steken van de meerkatten.
Een goed georganiseerd clubje was hen duidelijk te slim af.

Stel je voor: een rustig en onbekommerd begin van de dag.
Vogels zingen en de zon straalt uitbundig op het terras.
Marjo is druk in de weer met het ontbijt, de tafel gedekt.
Een vers geurende ommelet op het bord. Alles is klaar.
De mannen zijn nog even binnen bezig. Van een afstandje houden meerkatten hen nauwlettend in de gaten.
Ze hebben een weloverwogen plan. Georganiseerd doen ze een uitval naar de gedekte tafel.
Brood, beleg en omelet, alles is interessant.
Terwijl Marjo al zijn talenten inzet om de club de bomen
in te jagen, wordt Plan B uitgevoerd: achter zijn rug
verschijnt groep II en verdwijnt de musli van tafel.
Strak plan. Geslaagd! Marjo en Fred hebben het nakijken.

Tijdens rit werden de eerste bateleurs gesignaleerd, zwevend in de lucht.
Door hun extreem korte staart zijn ze vrij eenvoudig te spotten.
Een jonge vis arend verschalte in een boom zijn buit, een vers gevangen vis.
Bij de vogelhide was de Rode Bisschop aan het baltsen.
"We hadden dit nog nooit eerder gezien".

Voor alle duidelijkheid hier gaat om een vogeltje en niet om de bekende bisschop Dom Helder Camara, hét symbool tegen de strijd tegen onrecht en knechting van de arme massa's in Brazilië.
Zie het plaatje door de verrekijker van Fred gefotografeerd.

Van de computer van mister Ntlemo, Duty Manager bij Kamp Satara schrijft Marjo:
"Zoals gebruikelijk hebben we ook dit jaar weer kleding meegenomen om uit te delen. Door de gunstige bagageregels van de vliegmaatschappij en omdat ik wat persoonlijke spullen bij Arend en Truus in Merloth parc heb kunnen laten, konden we samen ruim 75 kg bagage meenemen. We hadden veel kinderkleding, maar ook spijkerbroeken en jacks in de koffers bij ons. Doordat we in de loop der jaren veel contact hebben gemaakt met vooral werknemers van Krugerpark, wist ik in welke maat zij die kleding het liefst ontvangen.
Het is kleding, die medewerkers en vrijwilligers van Dierenpark Amersfoort aan ons meegeven.
Het is voor ons een kleine moeite om die in te zamelen en mee te te nemen, terwijl ze er hier erg blij mee, te meer ook omdat de kosten van levens onderhoud in Afrika de laatste jaren sterk gestegen zijn.
Ook kleine beetjes helpen, nietwaar?"

Ter illustratie hierbij nog een foto van een van de medewerksters Kruger, voor wie het allemaal bedoeld is en een foto van een gelukkige Afrikaanse, die met blije trots de nieuwe uitbreiding van haar gaderobe showt.

Overigens zitten de dagen in kamp Satara er weer op.
De volgende stop is kamp Mopani, 117 kilometer verder naar het noorden.
Tenminste gerekend over de geasfalteerde 'snelweg' H1-4, H1-5 en H1-6.

Rhino poaching campaign

Dit is het mobiel-in-anti-stropers-actie-tenue, waar Marjo en Fred mee rondtoeren door het Krugerparkpark. Het heeft iets weg van een clini-rhino-clowns auto op safari, maar het is een zeer serieuze zaak op leven en dood zelfs, evenals de cliniclowns natuurlijk die een glimlach moeten toveren op kindersmoeltjes in het ziekenhuis; kan ook levensreddend zijn.

Verleden jaar oktober onmoetten wij bij restcamp Punda Maria Tjeerd en Diny de Wit, Groningse Zuid Afrikanen of een Zuid Afrikaanse Groningers die jaren geleden naar Zuid Afrika emigreerden en momenteel in Pretoria wonen.
Zij zijn beiden enthousiaste natuurparkbezoekers.

Hij stuurde onlangs een berichtje met de volgende melding: "Enige tijd geleden is op de Zuid Afrikaanse TV aangekondigd, dat rhino poaching nu hardhandig aangepakt zou worden. SANParks had een gepensioneerde leger generaal (kan ook van de luchtmacht geweest zijn) of zoiets aangetrokken en dat zou wat worden! Intussen al weer zovelen dood wegens een of ander bijgeloof in het verre Oosten."
Zie hiervoor ook de site van Sunday Times en de site Save the Rhino.

De cliniclowns verrichten met hun rode plastic neuzen dagelijks wonderen op de gezichtjes van kinderen in ziekenhuizen. Wie weet wat de rhino-neuzen hier teweeg brengen? We moeten er het beste van blijven geloven.

Het kampleven in Skukuza heeft zo zijn eigen avonturen. Althans zeker voor 'nieuwkomers'.
Bij de buren van Marjo en Fred, trois Françaises, hebben de meerkatten ingebroken. De ongenode snaken hadden al hun eten opgegeten. De meisjes waren zeer ontdaan, stupéfait mag je wel zeggen. Dan scharrelt er - tot overmaat van ramp - ook nog een koppel wrattenzwijnen door het rondavel. Daar hadden de dames ook niet op gerekend en zochten - tres paniqué - achter het horregaas van hun huisje in de rondavel een veilig heenkomen. Duidelijk 'nieuwkomers' dus.

Het wel heel warme weer, met temperaturen boven de 39 graden, laat de dieren ook niet onbewogen. Massaal zoeken ze de schaduw op of de verkoeling van het water. Water is er door de buien van januari in overvloed. Dat heeft hier en daar voor overlast gezorgd in de kampen, maar de natuur en het wildlife vaart er wel bij.
Momenteel gaan zon en regen een vruchtbaar huwelijk aan met weelderige plantengroei en levenslustig wildlife in het bruidsgevolg. Dit zorgt voor fraaie paradijselijke taferelen langs rivieren en bij waterpartijen. Grote groepen olifanten gaan er hun dagelijks bad nemen, soms samen met gnoe's, giraffen en impala's. Die bonte mengeling van wildlife, dat zo vreedzaam samenkomt aan de waterkant is een lust voor het oog.

Wonderlijk is een groep van 20 bavianen zien badderen in een koele poel. Zelf de jonge dieren springen er in het water en gaan kopje onder. Dit is uniek bavianengedrag, dat je nagenoeg nergens anders ziet.
Zo is altijd weer iets nieuws onder de Afrikaanse zon. Het verveelt nooit!

Een ander verrassend spectakel was een kleine insectenkaravaan over de weg.
Een kolonne 'groen-en-het-beweegt' trok in een perfect gedisciplineerde slagorde over het asfalt.
De eerste gedachte was: kikkers!
Bij nader inzien bleken het zo'n 500 sprinkhanen te zijn die in processie de weg overtrokken.
Langzaam schoof de smaragdgroene gordel naar de andere kant en verdween onzichtbaar gecamoufleerd de berm in.
Nog niet eerder gezien. Heel bijzonder.
Zo'n leger groene knapen kan overigens wel, door een niets ontziende kaalslag, jonge vegetatie ruïneren.


Truus en Arend, de Amersfoorters, die naar Zuid Afrika getrokken zijn om in Merloth park te gaan wonen, kamperen momenteel op de campingsite bij Skukuza.
Ze nemen de gelegenheid te baat om 'boven op het wild' te zitten, omdat hun dochter Jannita nu bij hen logeert.
Het is in de avonduren heerlijk toeven bij het kampvuur voor hun tent, met verhalen over dieren en Amersfoort.
Vuurvliegjes zweven als electrische lichtpuntjes door de nacht, een honingdas scharrelt in de buurt.
Kan het nog magischer onder de Afrikaanse sterrenhemel?!

Kamp Skukuza, zo vaak bezocht al, levert toch ook weer verrassingen op.
Er is een hondekerhof. Met wel een 40-tal graven voor trouwe viervoeters. In de periode vanaf rond 1900 tot 1992 zijn het de maatjes van rangers en bewoners van het park geweest. Sommigen zijn van ouderdom overleden, andere zijn tijdens een jacht met het baasje door een panter gepakt of anderszins noodlottig aan hun einde gekomen. Het krugerkerhof is hun eeuwige rustplaats geworden.

Een hondenbegraafplaats getuigt, naar mijn mening, in stilte van oprechte dierenliefde.


De vijf overnachtingen in Skukuza zitten er voor het reislustige duo al weer op.
Kamp Satara, bijna 100 kilometer verder naar het noorden, staat als volgende bestemming op het programma.

Regen in het Krugerpark

Eind januari had Zuid Afrika opnieuw te kampen met hevige regenbuien.
Afrika heeft een reputatie op gebied van onweer, voornamelijk in de bosrijke regio's.
Met name de oerwouden van Congo, in centraal Afrika, langs de Congorivier, worden ieder jaar weer getroffen door langdurig natuurgeweld van donder en bliksem, die gepaard gaan met dagenlangen regenbuien.

Ook Kruger is niet ontkomen aan de wateroverlast.

Grote hoeveelheden regen, die in het noorden naar beneden komen, zoeken in ontstuimige wildwaterbanen een uitweg naar de Indische Oceaan.
Op hun weg daarheen passeert het water het Krugerpark.
Enkele parkbezoekers moesten zelfs per helicopter geëvacueerd worden, ze konden geen kant meer op door wassende water, dat buiten de rivieroevers getreden was.

Tijdelijk waren de toegangen tot het park afgesloten.
Restcamp Shingwedzi - zie foto - is nog steeds niet toegangelijk, eerst moet de schade hersteld worden.


Afgelopen donderdag zijn Marjo en Fred in Johannesburg geland.
Zonder Rene. Hij moest, zeer tot zijn spijt, op het laatste moment, vanwege privé omstandigheden, afzeggen.

Tijdens de rit van het vliegveld naar Skukuza werden ze overdonderd door een hevige onweersbui waarbij de bliksem niet van de lucht was en diverse malen insloeg.
Een keer zelfs op nog geen 600 meter van de auto vandaan!!
Een blauwe bliksemschicht schoot met een vonken regen van wel tien meter uit het struikgewas omhoog.
De regenval werd zo hevig dat er nog maar 25 meter zicht was.
Veel automobilisten stopten langs de kant van de snelweg en dat gaf weer het nodige spectakel met vrachtwagens.

Het oponthoud en de boodschappen bij de locale supermakt in Hazyview noopten tot haast.
Om zes uur wordt Paul Kruger-gate gesloten.
In record tijd waren de boodschappen gedaan en juist 10 minuten vóór tijd werd het park bereikt.
Eenmaal veilig op het terrasje van het rondavel in Skukuza werd de overtrekkende onweersbui een schitterend natuurspectakel. De regen kwam met bakken uit de lucht....

De volgende dag stond een bezoek aan Arend en Truus in Marloth park op het programma.
Truus en Arend zijn permanent hier komen wonen, vlak bij Crocodile Bridge, enkele kilometers van het park. Arend heeft vele jaren in Dierenpark Amersfoort gewerkt en is nu gepensioneerd. Het onthaal door Truus met vers gebakken appeltaart en koffie was erg hartelijk en gezellig.
Heel bijzonder ver van huis 'vrienden van vroeger' te kunnen ontmoeten.

Onderweg vlogen enorme zwermen Europese boeren zwaluwen hoog in de lucht. Te bedenken dat die met slechts 2 gram vet een 9.000 km overtocht maken. Dat is indrukwekkend, om stil van te worden.
Even verderop scharrelde een zwarte neushoorn tussen de struiken.
Dat is uitzonderlijk, omdat deze dieren uiterst zeldzaam zijn. Zelfs hier in het krugerreservaat.

Ineens staat een aantal auto's op de weg stil.
Geen file, maar warme belangstelling voor twee sub adult cheetah's, bijna volgroeide jachtluipaarden.
Tja, Marjo wil nooit achter in de rij staan dus tussen alles en iedereen door naar voren.
Kijken die twee dieren de andere kant op, dan helpt maar één ding: het Cheetah fluitje.
Fred heeft dat door zijn ervaring in het park thuis perfect leren nadoen en....ja het werkt, ook in het wild!!!
Rap draaiden ze beide rap hun hoofd, om te zien wie hun riep. Na verloop van tijd nog eens gefloten.
Beide dieren rennen voor de auto langs het bos in op zoek naar de fluitspeler......

De foto is van Marleen Huyge, 2012

Het huisje in Skukuza, moet met hand en tand beschermd worden tegen troepen bavianen die op zoek zijn naar voedsel in de verschillende rondavels. Alles plunderend en omgooiend banen zij zich een weg door het afval.
Na een luide brul van Marjo wisten ze niet hoe snel ze weg moesten komen. Een chaos achter zich latend.

De volgende dag begon om 9:00 uur begon een bijeenkomst met de 161 Honnory Rangers van het zuidelijke gedeelte van het Kruger. Zij verzorgen de gastheerfunctie bij bushcamps in de wildernis.
Koken, boodschappen doen, schoonmaken en soms mee op een excursie. Verder doen ze veel aan ruimen van zwerf vuil, verzamelen van exotische planten en informeren zij de bezoekers van het park.
Deze rangers houden zich ook bezich met de rhino campagne against poaching.
Ook in het Krugerpark worden jaarlijks steeds meer neushoorns afgeslacht vanwege de vermeend potentie verhogende werking van de hoorn.
Dit jaar alleen al, in de eerste maand, zijn er weer 42!!! om de hoorn gedood.
En dan te weten dat neushoornhoorn hetzelfde materiaal is als menselijk haar en nagels.

De foto is van Fred Vis, 2013

Voor de anti-stroperije-campagne zijn er rode kunststof neushoorn-hoorns te koop om als statement op de moterkap van de auto te monteren.
Maar niemand van de organisatie rijdt er mee!!!
Bezoekers worden verzocht hun visie op de neushoorn campagne te geven.
Marjo maakt desgevraagd duidelijk dat je zelf het voorbeeld moet geven om een actie succesvol te maken.
Tot op heden zijn er maar weinig plastic hoorns te zien op de bedrijfsauto's van Kruger.
Hoezo staan ze achter de actie? Natuurlijk wel, maar het moet beter.
Dus de plastic hoorns aan de gates gaan verkopen en in alle kampen. De boodschap kwam over......