Crocodile Bridge

In Kamp Letaba kent men de populariteit van tegeltjes wijsheid. Het bordje: "Er zijn geen vreemden, alleen vrienden die je niet ontmoet hebt." is een verwijzing naar de gastvrijheid van de Afrikaner en tevens voor buitenlanders een aansporing om je niet als een ´stranger´ op te stellen.

Van Mopani in het noordelijke parkdeel trekken Marjo en Fred 300 km. naar de meest zuid-oostelijke punt van het park om te overnachten in Crocodile Bridge. De afstand van Punda Maria in het uiterste noorden naar Crocodile Bridge bedraagt maar liefst 370 km. Dat zijn meer kilometers dan van Groningen naar Maastricht.

 Crocodile Bridge zelf is een relaxed kamp met een verkwikkend zwembad. Het kamp is niet zo ontzettend groot, eerder knus en ligt in een natuurlijke omgeving van doornachtig struikgewas afgewisseld met velden Maroelabomen tussen rotsbodems van basalt. Veel dieren zijn dol op de zoete maroelavruchten, waarvan - meestal voor de toeristenindustrie - ook een likeur gemaakt wordt. Olifanten kunnen er niet van af blijven en hebben een techniek om de vruchten uit de boom te schudden. Soms eten ze zo veel van de zoete vruchten dat het gaat gisten in hun ingewanden en alcohol wordt. Je ziet ze dan ladderzat van boom tot boom zwalken.

In de regio zijn veel giraffen te vinden en regelmatig leeuwen te zien. Er jagen jachtluipaarden en er komen tamelijk veel gevlekte hyena's voor. Het gebied staat bekend om zijn grote koedoe populatie, het antilopensoort met zijn prachtig gedraaide horengewei, dat het logo van het SANParcs siert.

Onderweg komen ze een heel grote groep struisvogels tegen, met wel 40 exemplaren. Zelden is er zo'n grote familie te zien. Twee parmantige hennen voorop om de weg te verkennen, vervolgens, als in een klasje, 36 kuikens en achterop ma hen nummer drie en pa haan. De haan heeft hele legsel alleen uitgebroed. Als dat geen geëmancipeerde vader is met heel veel vaderverlof! De kuikens zijn al aardig jonge vogels, die stevig op hun poten staan. Dat ze nog in een zo'n groot aantal bij elkaar zijn, geeft wel aan dat de familie Struis hun teer beminde kroost succesvol hebben weten te beschermen tegen gespuis, dat er niet voor terugdeinst een mals kuiken te verschalken.

Op weg naar een lunch afspraak bij Truus en Arend in het Marloth park, dat dicht bij Crocodile Bridge ligt, is een een buffel fokkerij. Volwassen buffels zijn oersterk en lopen met hun 1.000 kg gemakkelijk een personen auto onderste boven. Het transport van de dieren vraag daarom wel enige expertise. Van de andere kant blijken het ook 'gewoon' makke runderen, de jongere kalveren worden op de farm gewoon achter schapengaas gehouden. Jonge buffels worden al na enkele dagen van de moeder gescheiden, nadat het kalf de noodzakelijke biest heeft gedronken. Biest is de eerste zeer voedzame melk van de koe. Het vraagt enige behoedzaamheid om het jonge dier van de moeder te scheiden, omdat het moederdier haar jong tot het uiterste beschermt.

Er zijn hier verschillende verblijven voor de diverse leeftijds categorieën, variërend van nog schuwe weeklingen tot bijna 8 maanden oude grotere kalveren. De laatsten zijn erg tam en komen gewoon op mensen af. Later gaan ze naar een groot buiten gebied waar ze de komende 5 jaar zullen verblijven om dan verkocht te worden, niet aan de slager, maar aan een ´gamefarm´! Daar worden ze uitgezet voor de trofeeën-jacht!? - een vreemde en behoorlijk perverse hobby voor de decadent rijken - en erg verveelden - der aarde.

Ter plekke wordt verteld, dat er in de buurt een boer zit, die neushoorns fokt. Er zouden daar wel zo'n 600 exemplaren lopen. De boer om de twee jaar de hoorn van de dieren af en dat ziet er dan abosluut NIET uit.


Een vreemde vorm van oogsten. Je kunt er dan ook niets mee. De legale markt in neushoornhoorn is gesloten en de handel erin is verboden. Zo kan SANParcs ook het ivoor van natuurlijk gestorven olifanten niet verkopen, net zo min als de hoorn van neushoorns die van ouderdom overlijden. De handel in legaal verkregen ivoor en neushoorn-hoorn blijft verboden. Dat is noodzakelijk om de ongecontroleerde en steeds crimineler wordende illegale handel te bestrijden. De ironie is, dat juist de illegaliteit de prijzen ervoor exorbitant hoog opdrijft. Het is in onze ogen nogal vreemd dat er 'wild' gefokt wordt voor de commercie. De vraag om trofeeën-jacht perverteert de handel wilde en gefokte dieren enorm.

Rhino farming is in Zuid Afrika overigens een gewoon geaccepteerde en fatsoenlijke vorm van levensonderhoud. 's Lands wijs, 's lands dus. Wij zouden boter op ons hoofd hebben, om ons daar een mening over aan te matigen. In Nederland worden schapen gehouden om de wol, kippen om de eieren en koeien om de melk! En op de Veluwe wordt er heel wat op wilde zwijnen gejaagd!

Bij Arend en Truus in Merloth park worden Marjo en Fred hartelijk ontvangen. Zij wonen nu bijna een heel jaar met veel plezier hier en gaan nu voor het eerst de Zuid Afrikaanse herfst meemaken. Dan hebben ze alle jaargetijden meegemaakt. Inmiddels zijn ze voortvarend geaard, zo vlak bij een ingang van het Krugerpark. Met zebra's, apen en zelfs slangen in hun voortuin wonen ze midden in de natuur en dat is waar ze de overstap van Amersfoort naar Zuid Afrika uiteindelijk voor gemaakt hebben.
 

African style

Laddes werkt als medewerkster van het park aan de poort van het Mopanikamp.
Zoals alle werknemers van het Kruger is zij Zuid Afrikaans en weet dus alles van Afrikaanse gewoonten en gebruiken.

de nachtvlinder van de Mopanirups met eitjes

Zo onthult Laddes onder meer de geheimen van de kok waarmee de Mopanirupsen omgetoverd worden tot een lekkernij.
Voor de fijnproevers onder ons volgt hier het recept:
Men neme een Mopanirups ( eentje die al behoorlijk op maat is, zo ongeveer een kleine pink dik )
Wacht niet te lang met de voorbereidingen, omdat er anders een nachtvlinder uit te voorschijn komt ( zie afbeelding ).

Om de exquise smaak volledig tot zijn recht te laten komen, dient men de volgende aanwijzingen nauwkeurig op te volgen.

Na het verzamelen van de rupsen ( in het zomer seizoen kunt u ze het best van de Mopaniboom plukken ) dient u ze voorzichtig - van de kop af naar beneden - uit te knijpen om ze van hun darmen te ontdoen ( deze kunt u weggooien ).
Langzaam in lauwwarm water opzetten en 15 tot 20 minuten laten pruttelen ( deksel op de pan ).
Pas wanneer ze gekookt zijn kunt u de kaken ervan verwijderen.
Nu volgt het belangrijkste! Het drogen van de wormen: bij voorkeur in de volle zon.
Laat ze drogen totdat ze enigszins knapperig aanvoelen. Bon appetit!

Home-made mopanirupsen worden vaak bij een bijzondere gelegenheid aan de gasten aangeboden.
Zo'n gelegenheid is bijvoorbeeld een huwelijksfeest.
Daarbij is het de gewoonte dat de aanstaande bruidegom de waarde van zijn bruid aan haar ouders tot uitdrukking brengt met een bruidsschat, een "lebobo". Laddes is indertijd met 10.000,- rand en 5 koeien 'vergoed' aan haar ouders.
Zij is nu 37 jaar en toendertijd was dat een respectabel bedrag.
Momenteel heeft ze met haar vaste aanstelling in het park een goede baan en een eigen inkomen.
Daaraan ontleent ze een flinke portie 'eigenwaarde', want daarmee is ze behoorlijk zelfstandig.

Een andere locale gewoonte is stomen met olifantenpoep.
Hiervoor worden een paar flinke olifantenmoppen verzameld en met een laagje water in een 3-potige ijzeren pot op een open vuurtje langzaam aan de kook gebracht ( buiten in de open lucht, veronderstel ik ).
De patiënt gaat dan voor de pot zitten met een laken over hem en de pruttelende pot heen.
Ongeveer zoals, hier en daar in Holland, nog traditioneel met kamille gestoomd wordt bij een verstopte neus.
Dat werkt ook. 's Lands wijs, 's lands eer, nietwaar.

N.b.: ( en wellicht ten overvloedde ) voor de Mopani-rupsen dient u echt in Afrika wezen.
Ik geloof niet dat ze hier bij AH in de rekken liggen, maar u kunt het natuurlijk altijd met inlandse exemplaren uit eigen tuin proberen.

Op hun dagelijkse tour door het park spotten Marjo en Fred bij een waterdrinkplaats, waar zij eerder al een olifanten karkas aantroffen, een groep zebra's met een aantal hengsten, die in een dominantie strijd verwikkeld lijken.
"Helemaal achter op het veld zien we een groep van wel 15 Tessebe's lopen, een antilopen soort.
In die groep loopt ook een Liechtenstein hartenbeest mee. Een uiterst zeldzame antiloop, die een aantal jaren geleden hier her-ingevoerd is. Overigens zonder erg veel succes.
Dit exemplaar heeft zich, als eenling, bij het Tessebe gezelschap aangesloten."

De foto toont een Tessebe antiloop.

Verder meldt Fred dat de ooievaars zich al voorbereiden op de terug tocht naar het noorden van Afrika en Europa. Menigeen is al vertrokken. De zwaluwen nog niet. Zij beginnen zich al wel te verzamelen en zullen aan het eind van deze maand aan hun vlucht naar Europa beginnen om zo rond half april daar aan te komen.

"De gieren waren vanmorgen niet te zien in de bomen bij de ingang van het kamp, dus het kan zijn dat de leeuwen zich vannacht te goed hebben gedaan aan hun prooi.
Deze avond zaten ze wel weer netjes in de boom en was de kadaverlucht opnieuw goed te ruiken."

Marjo heeft deze keer vooral aandacht voor de waterwerken in het Krugerpark.

"We hebben vanochtend de Engelhard Dam bezocht, die ligt in de Letaba rivier net onder het gelijknamige kamp.
Door deze dam blijft er ook in drogere tijden voldoende water door de rivier stromen.
Nu zijn wij, als Nederlanders, door de bijzondere ligging van ons landje in de Rijn-Maas-Waal delta, altijd behoorlijk in de weer geweest met dijken en dammen. En nog steeds.
Nederland heeft een wereldreputatie op dat gebied en is 'verwend' met de meest geavanceerde en ingenieuze waterprojecten.
Maar dit werk, midden in de bush, maakte grote indruk op mij. Het is uitgerust met uitgebreide zogenaamde vistrappen, die de visstand in de rivier op peil houden. En dat is weer van belang voor de van vis afhankelijke dieren in het eco-systeem. Zo komen de krokodillen ook de droge tijden door.
Er is kennelijk gedegen over nagedacht en dan is het nog goed uitgevoerd ook.
Het mooie was ook, dat je de dam aan beide zijde kon bekijken en zo was goed te zien voor functie de dam gehad heeft bij de overstromingen van de laatste weken."




De Engelhard Dam ligt er sinds 1981 en is vernoemd naar een groot industrieel, die met een flinke grote donatie de realisatie ervan heeft mogelijk gemaakt. Sinds 1981 is de dam in bedrijf.
Omdat in de natte seizoenen de aanbouw stil kwam te liggen, heeft het 10 jaar geduurd voordat die voltooid was.
Voornaamste doel is: de water doorstroom reguleren. Het bekken kan zo'n 3,8 miljoen kuub water vast houden en is, gerelateerd aan de grote oppervlakte, tamelijk ondiep. Voor de realisatie is zo'n 120.000 m3 beton benodigd geweest.
In die tijd zijn ook de 2 vistrappen in de constructie opgenomen.

Naast al deze 'African style' inside information, waren de gebruikelijke olifanten, zebra's, nijlpaarden en nog een Afrikaanse vis arend natuurlijk ook van de partij.

Letaba

Letaba is het kamp met het museum over The magnificent seven.

De weg van Mopani naar Letaba is nauwelijks 50 kilometer lang. Onderweg daarheen rijden Marjo en Fred door een op- en openbloeiend savanne landschap. Door de regen van afgelopen tijd zijn er relatief veel bloemen, het gras staat hoog en overal zijn poeltjes.

In Letaba waren de sporen van de abnormaal hoge waterstand  nog goed te zien.
De oevers zijn behoorlijk afgekalfd en menig boom is met de stroom meegesleurd.
Zelfs aan de railing van de hoog-water-brug is de schade nog duidelijk zichtbaar.

Tegenover het restaurant lijkt het wel een strand. Normaal zijn de oevers redelijk begroeid, maar nu is hier door de enorme zand verplaatsingen een compleet strand opgeworpen. De rivier is bijna 500 meter breed geweest!
Zo verandert het landschap keer op keer.


Terug onderweg naar Mopani staat er een olifant tussen de bosjes.
Het blijkt de verkenner van een grote groep, die de weg over wil steken.
Er verzamelen er zich steeds meer dieren langs de kant van de weg en dan komt er plotseling, ogenschijnlijk uit het niets, een kudde van zo'n 80 olifanten te voorschijn. Koeien met hun jongen.
Dat is zó fascinerend en steeds opnieuw weer een verassing van de eerste orde

Dan dient er zich een ander onverwacht bijzonder evenement aan.
Een enorme kudde buffels van zeker 400 tot 500 dieren met daartussen een spierwit kalf van enkele weken oud, dat een normaal gekleurde koe volgt.
Een ranger verklaart dat hij in zijn 26- jarige loopbaan nog nooit zoiets gezien te hebben.
Onduidelijk blijft of het witte buffeltje een albino dan wel een mutatie - een speling der natuur - is.
De man geeft het diertje weinig kans van overleven. Alleen de moordend verzengende Afrikaanse zon op de huid is voor het kalf al levensbedreigend.
Voor de rest van de kudde is het bijzonder kalf geen reden om daar bij stil te staan. Ze grazen en trekken rustig door en hebben geen last van discriminatie vanwege een afwijkende huidskleur. Ze houden ieder jong onder hun hoede.
De kleintjes worden beschermd tegen alle gevaar van buiten af door ze goed binnen de kudde te houden.

Marjo heeft weer plaats genomen achter de computer van Crista Von Elling en schrijft zijn 'beriggie':

"We beschrijven Kruger als een schitterende wildtuin met oneindig veel wild.
Toch een kanttekening om met de beide benen op de grond te blijven staan.
Op dit moment is er door regen en zonneschijn oneindig veel voedsel en water overal in het park.
Dat houdt in, dat met name de grote grazers, zoals buffels en olifanten, aanzienlijk minder hoeven rond te trekken op zoek naar voedsel. Zo zijn er bijgevolg wel eens de momenten dat je meer dan een uur rondrijdt en dan hoogstens een impala ziet of een verdwaalde zebrahengst in zijn eentje. Vogels en reptielen zijn er altijd en overal, zowel in de struiken als in de lucht, dus er is wel altijd wat te zien.
Maar dat is dan niet altijd met meest spectaculaire in onze ogen.
Op zoek naar het 'sensationele', zijn we in de loop van de tijd wel enigszins verwend geworden."

Anderzijds is het overigens ook weer op een bepaalde manier bijzonder om iets niet te zien.
Dat wil zeggen, er kan altijd net iets gebeurd zijn, waarvan de sporen nog herkenbaar zijn: een kadaver dat in de bush ligt. Wat heeft daar plaatsgevonden?
Of er hangt 'iets' in de lucht, er staat iets op het punt te gebeuren, wanneer er plotseling een kudde impala's op de vlucht slaat of zebra's, die verschrikt wegrennen van de waterkant bij een rimpeling aan de waterspiegel.
Het is maar of de 'tekens' je opvallen en hoe je daar naar naar kijkt.

Zoals het sleepspoor van een luipaard op de foto hiernaast,
die Fred maakte. Het is er een die het voorstellingsvermogen en de fantasie op zijn minst in beweging brengt.
Je ziet 'niets', maar er zit een heel spannend verhaal achter.


Verder vertelt Marjo over zijn ontmoeting met Maria, een dame, die vóór de overstroming altijd in kamp Shingwedzi werkte, maar nu - tijdelijk - in Mopanie actief is.

"Maria geeft ons een ooggetuige verslag van wat zij heeft meegemaakt tijdens de overstromingen. Shingwedzi is volledig gesloten. Er is dramatisch veel vernield. .
Ze is blij, dat ze nu in Mopani kan werken.
Ze is alles, maar dan ook alles, kwijtgeraakt door de ramp. Juist wanneer je al heel weinig bezit, komt dat hard aan, ook al zijn Afrikanen heel wat gewend op dit gebied.
Zelfs haar koelkast is met inhoud en al weggespoeld.
Maria past nu op ons huisje in Mopani.
We hebben haar de rest van de kinderkleding en een paar shirts van mij gegeven. Daar is zij blij mee.
Later begrepen we dat de slachtoffers ( het personeel dus) slechts 300 rand als schadeloosstelling hebben gekregen.
Dat is nog geen 26 euro!!!! Maakt niet uit wat ze kwijt zijn: auto, t.v., zaken die haast onbetaalbaar zijn en waar lang voor gespaard is.
Verzekeren kunnen ze het hier niet, weg is weg. Onvoorstelbaar......"

Sinds vanmorgen zitten er gieren in de bomen bij de ingang van het kamp en ruikt het naar een kadaver.
Weer zo'n nieuwsgierig makend signaal, waarbij 'niets' te zien is.
Aan het aan het eind van de dag zitten de gieren er nog steeds, het zijn er alleen maar meer geworden.
Freds foto van de zonsondergang met de gieren levert een mooi afsluitend plaatje op.